Lymfoedeem

Wat is lymfoedeem?

Wat is lymfoedeem? Door het hele lichaam bevinden zich lymfevaten en lymfebanen. Deze vaten en banen eindigen in lymfeklieren en lymfeknopen bijvoorbeeld in de oksels, lies, de buik en de hals.

Deze lymfevaten en lymfebanen vormen samen het lymfesysteem. De functie van het lymfesysteem is om het lymfevocht te vervoeren en om te zuiveren. Dit vocht wordt dan afgegeven aan de bloedsomloop. Het lymfesysteem zorgt ervoor dat vocht en afvalstoffen worden verwijderd. Daarnaast bestrijdt het lymfesysteem ook infecties in het lichaam. Als het lymfesysteem niet goed zijn werk kan doen ontstaat er een ophoping van vocht in het lichaam, ook wel het lymfoedeem.

 

Symptomen van lymfeoedeem

  • Zwelling
  • Pijn en zenuwpijn
  • Tintelingen
  • Lokale vermoeidheid
  • Zwaar en vermoeid of strak gevoel in het aangedane gebied
  • Beperkingen in bewegen vanwege zwelling en/of pijn
  • Verandering van de huid zoals: bleke verdikking en smetplekken in huidplooien, wratachtige verharde plekjes op de huid of vochtblaasjes
  • Infecties

Oorzaak en ontstaanswijze lymfoedeem

Er zijn twee soorten lymfoedeem:

  • Aangeboren lymfoedeem,
  • en verworven lymfoedeem.

Bij aangeboren lymfoedeem is er een afwijking in het lymfevaatstelsel. Bij deze vorm kunnen minder lymfevaten aanwezig zijn, ze kunnen te smal of te breed zijn, of het kan zijn dat de lymfeknopen niet goed functioneren.

Bij een milde vorm kunnen de klachten ontstaan vaak tussen de pubertijd en 35 jaar. Vaak zijn de klachten dan éénzijdig aanwezig.

Bij een ernstige vorm kunnen de klachten al vanaf de geboorte aanwezig zijn. In de eerste jaren wordt de zwelling vaak niet herkend omdat de zwelling dan nog wisselend aanwezig is. De zwelling is dan meestal aanwezig in de (beide) voeten en benen. Aangeboren lymfoedeem is vaak tweezijdig. Het lymfoedeem kan uitbreiden naar andere lichaamsdelen, bijvoorbeeld naar de armen en het gezicht.

Het ontwikkelen van aangeboren lymfoedeem treft vrouwen vaker dan mannen, ongeveer 4 keer zoveel, mogelijk vanwege hormonale veranderingen.

Bij niet aangeboren, of verweven lymfoedeem,  zijn de oorzaken heel verschillend. Het kan ontstaan na een operatie, een trauma, een infectie, bestraling, tumorgroei of medicatiegebruik.

Na een behandeling van kanker komt relatief vaak lymfoedeem voor. Behandelingen zoals het verwijderen van lymfklieren of bestraling. Hierdoor wordt het lymfesysteem beschadigd. Daarnaast kunnen lymfevaten in verdrukking komen door ingroei van een tumor of door uitzaaiing.

De meeste vormen van lymfoedeem zijn niet erfelijk, zeker de verworven variant niet. Het kan wel zijn dat er een familiare aanleg aanwezig is.

Behandeling lymfoedeem

Wilt u lymfoedeem laten behandelen? Een oedeemtherapeut is speciaal opgeleid voor de behandeling hiervan. Binnen de behandeling van lymfoedeem zijn er twee fases:

  • de ontstuwingsfase
  • de onderhoudsfase

In de ontstuwingsfase kunnen verschillende behandelingen worden ingezet om zo snel mogelijk het lymfoedeem te verminderen. Dat gebeurt onder andere via lymfdrainage. Dit wordt uitgevoerd door een oedeemtherapeut met behulp van een speciale massagetechniek. Ook kan de oedeemtherapeut de afvoer van lymfevocht stimuleren door op een speciale manier een elastische tape aan te leggen.

Lymfdrainage wordt gedaan door de oedeemtherapeut. De oedeemtherapeut gebruikt hiervoor een

Daarnaast is het belangrijk om in beweging te komen of blijven. Door aan- en ontspannen van spieren kan het vocht door de spieren worden weggepompt.

Daarnaast kunnen steunkousen en zwachtels worden aangelegd om terugkeer van zwelling te voorkomen.

In de onderhoudsfase wordt geen vermindering van de zwelling meer verwacht. De nadruk ligt in deze fase op het stabiliseren van de zwelling en voorkomen van complicaties. De behandeling is in deze fase hetzelfde als in de ontstuwingsfase, alleen wordt er minder vaak behandeld. Lymfeoedeem is een aandoening die niet meer verdwijnt, een chronische aandoening. Hiervoor is levenslange behandeling nodig. Wanneer deze behandelingen niet meer werken kan worden ingegrepen met een operatie. Na de operatie is het noodzakelijk dat u weer naar de oedeemtherapeut terugkeert voor het oppakken van de behandeling.

Neem voor vragen gerust contact op of maak hier direct uw afspraak.