Torticollis

Wat is Torticollis?

Wat is Torticollis? Torticollis betekend letterlijk ‘gedraaide hals’. Er zijn veel vormen van torticollis en ze komen voor in alle leeftijdscategorieën. Globaal bestaat de onderverdeling uit congenitaal (aangeboren) of verkregen torticollis. Daarnaast kan het worden onderverdeeld in niet-dynamische torticollis (constant klachten) of dynamische torticollis (episodes van klachten).

Bij volwassenen wordt met name de verkregen dynamische torticollis gezien, dit is de torticollis spasmodica. De torticollis spasmodica kan op zijn beurt weer worden onderverdeeld onder primair (zonder aanwijsbare oorzaak) of secundair (als gevolg van medicatie, neurologische ziektes of genetische voorkeur). Tachtig procent is primair, twintig procent secundair.

Torticollis spasmodica valt onder de groep focale dystonieën, namelijk cervicale dystonie. Dit houdt in, dat spieren in de nek een verstoorde spierspanning hebben. Deze is soms te hoog, te laag of normaal. Deze verstoring is willekeurig en afwisselend.  Hierdoor kunnen een abnormale houding, herhaaldelijke onwillekeurige bewegingen of trillingen van de nek en het hoofd ontstaan. Naast dat dit ongemak oplevert in dagelijkse handelingen, kan het ook zorgen voor nekpijn. Torticollis spasmodica kan acuut of langzaam ontstaan en kan verergeren door bepaalde houdingen of bewegingen van het hoofd of de nek. Ook lopen, vermoeidheid en/of stress kunnen de klachten verergeren. Opvallend is dat tijdens slapen of ondersteuning van het hoofd met de handen, de verstoorde spierspanning niet aanwezig is. Bij het opstaan, soms na enkele minuten, ontstaan de klachten weer.

Torticollis spasmodica ontstaat door een onwillekeurige aanspanning van de sternocleidomastoideus spier in de nek. Dit zorgt voor een beweging waarin de nek meestal een rotatie maakt naar de niet aangedane zijde en een zijwaartse beweging naar de aangedane zijde. Ook andere nekspieren kunnen betrokken zijn, zoals de trapezius, splenius en levator scapulae. De klachten komen niet vaak voor, namelijk slechts bij 5/100.000 mensen. Meestal betreft het personen tussen de 40-50 jaar oud, waar vrouwen vaker de problemen ervaren dan mannen. 1-12% van de klachten zou erfelijk verklaard kunnen worden. 15,4% van de patiënten maakt een gedeeltelijke of totale remissie (inactiviteit ziekte) mee. Gemiddeld is de remissie na 4,5 jaar na het ontstaan van de dystonie. Na 5 jaar zijn er geen gevallen van remissie meer bekend. 59% van de mensen met remissie kregen terugval. Gemiddeld duurde de remissie 3 jaar. Jongere patiënten hadden meer kans op remissie dan oudere patiënten.

Behandeling cervicale dystonie

Wilt u cervicale dystonie laten behandelen? De behandeling bestaat met name uit botoxinjecties. Deze botox werkt bij injectie in de spier verlammend, waardoor de klachten voor minimaal 8-12 weken met 10-20% verminderen. Daarnaast kan de behandeling bestaan uit fysiotherapie, al dan niet gecombineerd met injecties. Fysiotherapeutische behandeling na injectie kan het effect van de injecties vergroten en verlengen. Fysiotherapeutische behandeling alleen is ook effectief gebleken voor het verminderen van pijn en verbeteren van dagelijkse activiteiten en kwaliteit van leven. Meestal vind er tussen 6-12 maanden progressie plaats. Over het algemeen ziet 63% van de mensen verbetering of herstel plaatsvinden. 37% van de patiënten verergerd of blijft chronische klachten houden. 33% van de mensen krijgt in aangrenzende lichaamsdelen een andere vorm van dystonie.

De behandeling bij de fysiotherapeut kan bestaan uit passieve rekkingen, actieve rekoefeningen, trainen van omliggende spieren, training voor bewegingscontrole van aangedane spieren, het aanleren van compensatiestrategieën, elektrostimulatie, spalken, tape, shockwavetherapie, en prikkelverwerkingtraining.

Indien bovenstaande geen of onvoldoende effect heeft, kan operatie worden overwogen. Er kan een Deep Brain Stimulator (DBS) geplaatst worden in de hersenen welke elektrische impulsen kan geven om klachten te verminderen en functie te verbeteren.